Er was geen reden voor contact

Nu we een half jaar gewend zijn aan ‘Het Nieuwe Normaal’ is het een goed moment waarop kunstenaars en wetenschappers tijdens een online cultuurfestival over contact tijdens Corona terugblikken op alle veranderingen. Het festival ‘Er was geen reden voor Contact’ maakt de balans op. In het weekend van 3 t/m 6 september 2020 denken de pleingenoten van het Berlijnplein in Leidsche Rijn samen met theatermakers, wetenschappers en experts hardop na over hoe Corona ons contact verandert. Cultuursnuiver was erbij en doet verslag van de donderdagavond. Wil je (online) aanwezig zijn of delen van het festival terugkijken? Kijk dan op de website van het Berlijnplein.

Corona voor mij persoonlijk

Een belangrijke vraag tijdens het festival is ‘hoe beïnvloedde de eerste ´intelligente lockdown´ jouw contact met anderen?’ Als enorm gezelschapsdier met vol geplande agenda was het thuisblijven voor mij een flinke omslag. En hoewel de Houseparty afspraken en virtuele koffiemomenten als paddenstoelen uit de grond schoten, vervingen ze de echte ervaring nog niet voor de helft. Na een paar weken was er een omslag en onderstond er ineens een rust die ik niet bij mezelf herkende. Een dag een boek lezen, blijkt ook een nuttig gevoel te geven. Journalist en filosoof, Doortje Smithuijsen, schreef een interessant artikel over hoe jonge mensen de eerste periode beleefden. Wie ben je nog als juist de plots weggevallen sociale activiteiten, contacten en je werk een groot deel van je identiteit bepaalt?

En hoe blijf je dan gelukkig?

Op het Berlijnplein gaat het festival van start met de Talkshow ‘Werkt het op afstand?’. Moderator Lisa Peters gaat in gesprek met Jurriën Otto van de Buurtkamers in Leidsche Rijn, de Jonge Honden Werkgeluk expert Yaël Rosen en ervaringsdeskundige Mireille. Jonge Honden is een adviesbureau en De Buurtwerkkamers is een plek waar kwetsbare mensen uit de buurt samenkomen. De vraag die centraal staat, is hoe we geluk uit ons werk kunnen halen nu we langere tijd thuis werken.

Geluk volgens de wetenschap

Rosen laat aan de hand van wetenschappelijke onderzoeken zien dat je 40% van je geluk in eigen hand hebt door je eigen gedachtes en gedrag. Het ligt dus niet alleen maar aan je genetica, je kunt er zelf iets aan doen! Denk je dat een leaseauto, pingpongtafel en goed salaris je geluk bepalen? Niets is minder waar. Geluk in je werk gaat om People. Progress. Purpose en Pleasure. Als we dit vertalen naar het thuiswerken, geeft Rosen een aantal praktische tips die je werkgeluk verhogen:

Praktische gelukstips tijdens Online cultuurfestival over contact tijdens Corona

1. Maak contact, ook al is er geen reden voor. Blijf dus digitale koffiemomenten inplannen.
2. Zoek elkaar ook zeker soms fysiek op. Digitaal vervangt een hele hoop, maar via Zoom heb je geen echt oogcontact.
3. In het algemeen maakt een growth mindset je gelukkiger dan een fixed mindset. Fixed mindsets hebben geleerd eigenwaarde te halen uit het resultaat; je bent ergens goed in of niet. Growth mindsets hebben geleerd om door te zetten en te focussen op het proces en niet op het resultaat. Ik vond dit filmpje als je hier meer over wil weten.
4. Zorg voor voldoende pauzes! Als een Zoommeeting je extra veel energie kost, plan dan andere klusjes eromheen of ga tussendoor een stuk lopen.

Het Duizendbanenplan

De sociale onderneming de Buurtwerkkamers werkt met kwetsbare mensen. Ze proberen hen te helpen met het vinden van werk en daarmee een doel en deel van hun identiteit. Want zeg nou zelf – hoeveel procent van jouw werk bepaalt je identiteit? In de door hen gestarte petitie willen ze mensen met een bijstandsuitkering aan een baan helpen door de overheidskosten aan een sociale onderneming als een kerk, buurthuis of sportvereniging te geven in ruil voor een baan. Het is namelijk bewezen dat werk zorgt voor een positieve spiraal naar meer zelfvertrouwen, minder stigmatisering en meer geluk. Mireille doet sinds de Coronacrisis vrijwilligerswerk bij de Buurtkamers in Leidsche Rijn en kan dit beamen. Zij raakt haar baan in het begin van de crisis kwijt en wil niet thuiszitten. Nu geeft ze iedere maandag bijles Nederlands.

Theater in het online cultuurfestival tijdens Corona

Bij het tweede programmaonderdeel slaan het Nieuw Utrechts Toneel (NUT) en Studium Generale Utrecht de handen ineen met de Futuristen. Vier dagen lang interviewen ze om 12.00 uur een ‘Nobelprijswinnaar van de toekomst’, een expert in een bepaald wetenschappelijk gebied. Vervolgens maken ze in een middag een eenmalige voorstelling geïnspireerd op dit gesprek. Donderdag 3 september bijten ze met neuropsycholoog prof. Wijnand IJsselsteijn aan de Technische Universiteit Eindhoven het spits af. Hij onderzoekt in hoeverre we aanraakbaarheid kunnen vangen in de technologie en welke psychologische gevolgen tast op afstand heeft. Door Corona erg actueel; sommige mensen hebben een gebrek aan aanraking en intimiteit.

Greg Nottrot (NUT) en Erwin Maas (Studium Generale) interviewen IJsselsteijn over o.a. haptische vesten en hugs at a distance. ’s Avonds komen deze concepten terug in een met stoom en kokend water geproduceerd filmscript op Zoom. Hoewel de theatermakers eerst inzetten op een Romcom blijkt het een dystopisch verhaal te zijn geworden.

In een livestream-voorstelling volgen we de pandemie gedurende de komende honderd jaar en zien de wereld steeds apathischer, technologischer en grimmiger worden. In scènes bij de bakker en instructiefilmpjes van maanpakken worden aanrakingen steeds schaarser. Door de voortschrijdende technologie ontstaan externe huiden voor ons, die vaak te strak zitten en lang niet altijd even goed werken. De theatermakers lezen hilarische recensies van de huidpakken voor.

Waar zijn we na 100 jaar Corona?

Ook het Haptische vest, waarnaar IJsselsteijn onderzoek doet, komt terug. Waar we nu experimenteren met knuffels op afstand, bijvoorbeeld aan de andere kant van het land, is in de voorstelling het pak onderweg naar Mars. Het eindpunt van de voorstelling is honderd jaar in de toekomst. De wereld is totaal apathisch: The Handmaid’s Tale is er niks bij. Knap hoe de theatermakers op basis van wetenschappelijke feiten binnen een paar uur een totaalverhaal kunnen maken dat hout snijdt. Kijk de voorstellingen hier terug. De rest van het weekend spreken het NUT en Studium Generale met wetenschappers over ‘kunnen we een kloppend hart printen?’ ‘Staan we met de wereld op een kantelpunt?’ en ‘Het Internet van Morgen.’

Filosoferen over de toekomst van contact tijdens een – ironisch genoeg – grotendeels online festival in Leidsche Rijn is een succes. De verschillende onderdelen van een positieve talkshow tot een dystopische theater naar dans, toneel en een biertje geven genoeg input om na te denken. Het gehele weekend vind je ook dans, geluidskunstenaars, een feestje met bar bij Venster en Vrimibo-Parkour op het Berlijnplein. Een volwaardig festival in Coronatijd dus.

Meer weten over het festival

Wil je meer weten na dit artikel ‘Online cultuurfestival over contact tijdens Corona?’ Bekijk het programma van Er was geen reden voor Contact  en luister de podcast ‘Hoe hou je contact met de buurt tijdens Corona? 

Nog meer Cultuur snuiven in en rondom Utrecht? We hebben nog meer mooie plekken om Utrecht te ontdekken.

• Het NUT – Een schurende familiegeschiedenis De pleingenoot van Berlijnplein
• Nationaal Militair Museum | Hij of Ik: de kracht van inzoomen